Vandaag om 6.30 uur uit de veren; er wacht ons een heel programma. Eerst bracht de bus ons naar de Citadel, een van de oudste gedeeltes van Amman. Amman is gebouwd op heuvels. In 1956 waren dat  er zeven, maar nu zijn het er 22 en de stad herbergt zo’n 1.5 miljoen inwoners. De Citadel heette oorspronkelijk Rabbath-Ammon en was de hoofdstad van de Ammoniten. Dit bleef zo van 1500 BC tot 333BC. Toen werd de naam veranderd in Philadelphia. Pas in 1921 werd de naam veranderd in Amman wat veiligheid betekent.
Dit werd gedaan door koning Abdullah I. Het was nu de hoofdstaf van Jordaanse Emiraten. De Koninklijke familie komt oorspronkelijk uit Saoedi Arabië.
In 1946 werd Amman de hoofdstad van het koninkrijk Jordanië. De verandering in naamgeving zie je hier in steen gebeiteld, de volgorde van rechts naar links, het is tenslotte Arabisch.
Het gebied om de citadel heen behoorde ook tot de hoofdstad. Het best woonde je in het midden en niet beneden of boven. Bovenop stonden uitkijktorens die tegelijkertijd dienden als voedsel opslagplaats. Beneden zie je een Romeins theater, speciaal bedoeld voor muziek. Vroeger liep daar ook de Amman rivier waar de kinderen in zwommen. Het is nu gedegradeerd tot een smal overtunneld stroompje. Beneden zie je ook de oudste moskee van het gebied, gebouwd in 1924 met daarnaast een kerk. De verschillende godsdiensten gedijen hier overigens prima naast elkaar, 50% is christelijk en 50% islamitisch.  Je hoort hier om 4 uur ’s morgens de imam oproepen tot het gebed. In Damascus houdt nog geen 15%  zich daar aan. De tijden verschillen in zomer en winter, in de winter is de oproep later dan in de zomer. Dat heeft te maken met de tijd van zonsopgang. In de moskeeën hangt tegenwoordig een elektronisch bord dat de tijd van zonsopgang aangeeft. Als je over het terrein van de citadel uitkijkt, zie je een koepel. Die is oorspronkelijk gebouwd als herberg waar de karavanen kwamen. Op de binnenplaats was voldoende plaats voor de kamelen en in het gebouw waren voldoende kamers, ook al zie dat niet terug als je er   binnen gaat kijken. De koepel is van hout. Je ziet er ook de Griekse en Romeinse invloeden. Er is ook een heel oude islamitische begraafplaats. De lichamen werden gebalsemd en in doeken gewikkeld en op de rechterszijde begraven met het hoofd naar Mekka.

In het museum zijn delen van de Dode Zee rollen geëxposeerd. Zij claimen dat dit de oorspronkelijke rollen zijn die in 1948 in een grot in Jericho gevonden werden. De rollen waren nog maar gedeeltelijk intact omdat een deel op perkament was weergegeven en een deel op koper. Men zette zich in die tijd af tegen het toenmalige Jodendom en schreven de zuivere wetten van Mozes op de rollen.

Daarna gingen we naar de Blauwe Moskee.
De andere benaming is King Abdullah I moskee. Daar vertelde Fayt hoe voor hen de islam in elkaar zit. Een goede moslim moet vijf keer per dag bidden; als je daarvoor het geduld kunt opbrengen, heb je ook geduld met andere mensen. Tijdens de Ramadan ga je vasten om te voelen hoe een arme zich voelt die geen voedsel heeft. Als je het zelf goed hebt,dan spaar je 10% om aan de armen te geven. Je doet dit niet openlijk maar heimelijk; het gaat niemand wat aan en God waardeert dat anders niet. Vrouwen zijn heiligen en moeten geëerd worden. Je begint alleen een jihad als je land veroverd wordt. Terrorisme en oorlog wordt verafschuwd, dat hoort niet volgens de Islam. Probeer goed voor anderen te zijn. Fayt  is zelf naar Mekka geweest.  Hij schoot vol toen hij hierover sprak en aan eventueel onrecht dacht. Als de Islam zo geïnterpreteerd zou worden door iedereen dan hadden we nu een betere wereld, was iedereen goed voor elkaar en hadden we geen oorlog. Maar ja dat geldt voor elk geloof of elke godsdienst.

Voordat we de moskee konden betreden, moesten de dames een gewaad met capuchon aan. Ook hier zie je weer het vreedzaam naast elkaar bestaan van verschillende godsdiensten. Tegenover de moskee staat een koptische kerk en op een steenworp afstand een Grieks-orthodoxe kerk.

Vervolgens reden we naar een kerk in Madaba. In die kerk lag nog een oude vloermozaïek vloer uit de zesde eeuw dat de landkaart van Palestina voorstelt. Het was niet zo kleurig als ik had verwacht. De vloer werd gemaakt in de jaren 560 AD tot en met 565 AD en werd herontdekt in 1900. Het is een landkaart waarop je alle belangrijke wegen kunt zien en de heilige plaatsen om te bezoeken. Je ziet ook de rivier de Jordaan naar zee stromen. In de Jordaan zijn vissen afgebeeld. Er zijn acht kleuren gebruikt die allemaal een betekenis hebben. Rode letters op een witte ondergrond betekent bijvoorbeeld dat het een christelijke heilige plaats is. Ik begon in de kerk te zingen en toen nogmaals voor Fayt. Hij kreeg tranen in de ogen van het lied. Ik wilde het lied nog wel een keer zingen maar toen kwam er een knaap aan lopen die vertelde dat de priester dit waarschijnlijk niet goed zou vinden. Voordat ik weer kon zingen, moest ik dus de kerk uit.

Even later toen hij op een bankje zat, vertaalde ik de tekst voor hem.
“Soms ben ik bang, dat niemand me aardig vindt
Alles is bedreigend, de stemmen die ik hoor
Hoe lang moet ik nog wachten, hoe lang vraag ik me af
Heb je hier ook vrienden voor.”
Ik verklaarde de tekst ook en de tranen biggelden hem over de wangen.

Daarna verder naar de berg Nebo vanwaar Mozes het Beloofde Land zag en over de Koningsweg naar de oude stad Kerak, die al in de Bijbel genoemd werd. Hij keek uit over Het Beloofde Land in de richting van Bethlehem en Rode Zee.

Het toevluchtsoord van Mozes is daar gebouwd. Toen de Paus Johannes Paulus II in 2000 deze plaats bezocht is er daarna een pilaar neergezet ter nagedachtenis. De namen van de mensen die daarvoor hebben gesponsord zijn in de pilaar gehouwen. Boven is een deels gerestaureerd gebouw waar je een mozaïekvloer  ziet die in een hele grote kerk heeft gestaan. In die kerk stonden en hingen beeltenissen. Hierover kwam tijdens de iconenoorlog onenigheid. Ze wilden of konden de kerk niet afbreken dus hebben ze hem begraven en er een kleinere kerk bovenop gebouwd. Deze plek is echt bijzonder vooral omdat je weet dat Mozes hier geweest is en een toevluchtsoord heeft opgericht. We  gaan morgen nog naar de bron van Mozes. Als je daar water van drinkt, word je tien jaar jonger.
En ik ben nu al niet te houden ..……….

Er staat daar ook een grote ronde steen in een gleuf. Het zou de toegangsdeur van het klooster zijn, het toevluchtsoord van Mozes. Dat is echter onzin omdat dit veel te zwaar is om open te rollen. Het verhaal gaat dat de mensen met hun voorhoofd tegen de steen leunden en omhoog kwamen met de handen boven de ogen. Als je dan geen last had van de zon, stond deze hoog genoeg om verder te gaan. Waarom dat allemaal was, weet ik niet meer. Het drukt ook uit dat het gezicht van de koningin mooi rond moet zijn en dat zij een mooie vrouw moet zijn. Voor de koningin wordt ook niet gewoon gesalueerd maar met de hand voor het voorhoofd in plaats van naast het hoofd. Ongelooflijk dat een steen zoveel te weeg kan brengen.

Na de lunch vertrokken we richting Petra. Onderweg stopten we nog in de bergen waar wat fossielen en snuisterijen gekocht konden worden.

Het is echt een onherbergzaam en ongastvrij landschap. Voor de watervoorziening is een stuwdam gebouwd, maar het houdt niet over want de rivierbedding is nu al droog.

Even later stopten we in het gebergte voor een zwarte iris, de nationale bloem van Jordanië. Hij is echt zwart. Tijdens de volgende stop kreeg ik nog een cappuccino aangeboden. “Fayt zal nu wel failliet zijn”, zo zei ik. Later zag ik dat je zijn naam schrijft als Fayz.

In de bus was het wel gezellig. Er deed nog een verhaal de ronde over Sam. Deze zat de krant te lezen en zie toen tegen zijn vrouw Saar: “Verrek, Moos staat in de krant”.
“O ja”, zei Saar. “Ja”, zei Sam “en hij wordt woensdag al begraven”.
“O”, zei Saar,”hij zou woensdag komen kaarten”. “Dat staat ook in de krant”, zei Sam.
“ in plaats van kaarten”.

De tijd wordt straks verzet en gaat een uur naar voren. Morgen om 7 uur worden we gewekt. Voor mijn gevoel is het dan 6 uur. Welterusten dan maar.