Cruise oostelijke Middellandse Zee 5
We zijn terug op de boot, net op tijd want nu ik naar buiten kijk, zie ik dat het behoorlijk regent. In onze hut heb ik daar niets van gemerkt. Om een uur of acht zal de boot weer vertrekken over de Bosporus richting Zee van Marmara op weg naar Napels. Gisteren zijn we op eigen houtje de boel gaan verkennen maar vandaag hebben we een privégids ingehuurd. Om half 10 waren we beneden, dat hadden we doorgekregen. Het bleek dat zij er al vanaf 8 uur stond. Dat moest van het reisbureau. Een behoorlijke miscommunicatie dus en arme Betul was totaal verkleumd en stijf van al het staan. Deze schone dame zou ons vandaag gaan rondleiden in Istanbul, de stad waar zovele veroveraars geregeerd hebben. |
|
|
Phillip de Veroveraar |
De privé taxi kwam voorgereden en we reden heel comfortabel van Azië naar Europa naar het oude deel van de stad, de wijk Sultanahmed, genoemd naar de werkelijke naam van de Blauwe Moskee, de Sultanahmed Moskee. Het gebeurt vaak dat de wijk vernoemd wordt naar de moskee.
De helft van Istanbul ligt in Europa en de ander helft in Azië. Die helft is overigens maar 3% van heel Turkije. In Istanbul wonen 20 miljoen mensen. Istanbul maakte deel uit van het Oost Romeinse Keizerrijk en later het Ottomaanse keizerrijk. Het werd een republiek toen Kemal Atatürk in 1923 de seculiere republiek uitriep. Seculier houdt in dat er een scheiding is van kerk en staat, iets van Erdogan weer een eind aan wil maken tot gruwel van de intelligentsia, vooral in de grote steden. Er zijn weer verkiezingen op til en vlak daarvoor worden er weer meubels en voedsel uitgedeeld door de APK in de arme wijken om stemmen te winnen. Het zal nog wel werken ook.
|
Na nog even op de Hippodrome rondgelopen te hebben gingen we naar de Blauwe Moskee. Vele Turken zullen je niet begrijpen als je naar de Blauwe Moskee vraagt, het is de Sultanahmed Moskee en hij is grijs van buiten. De naam Blauwe Moskee dankt hij aan de vele blauwe tegels aan de binnenkant. Hij is overigens niet geheel blauw aan de binnenkant. |
De blauwe Moskee met de 6 minaretten |
|
De tegels komen uit Iznik en zijn heel kostbaar. Tegenwoordig worden ze van klei gemaakt maar deze zijn gemaakt van kwarts.
De moskee werd gebouwd in de 17e eeuw tijdens de Ottomaanse periode. De bouw duurde van 1609 tot 1616. Dat is enorm snel voor zo’n groot complex.
Binnen staan machtige zandstenen zuilen die met marmer zijn bekleed. Die zijn nodig om de geweldige koepel van 33m doorsnee te dragen met daaromheen een serie halve koepels. De fraaie glas in lood ramen zijn een cadeau van de Venetianen.
Aan de buitenkant zie je goed de zes minaretten, het op twee na hoogste aantal in de wereld. Het oorspronkelijke complex was veel groter. Er was bijvoorbeeld ook een markt om geld te genereren voor de moskee.
|
|
|
De Blauwe Moskee van binnen |
|
|
Iedereen de schoenen uit en de vrouwen een hoofddoek op |
|
Onderweg naar de Sint Sophia, zoals Betul hem noemt, kocht ze nog wat gepofte kastanjes. Het was de eerste keer in mijn leven dat ik zoiets at. Daar is het een lekkernij die in de vele stalletjes grif verkocht wordt net als maiskolven.
We stonden de kastanjes te eten voor een beroemde hammam. De vrouw van Suleiman heeft deze laten bouwen in de 16e eeuw en na restauratie doet hij nog steeds dienst. We keken uit op de Sint Sophia gebouwd in de 6e eeuw tijdens het bewind van Justinianus in de Romeinse periode. Op de plek waar het gebouw nu staat, hebben nog twee andere kerken gestaan, een uit de 4e eeuw en een uit de 5e eeuw. Van de tweede kerk zijn op een lager niveau nog wat resten over. |
|
|
De Sint Sophia met rechts de hammam |
Van de 6e tot de 15e eeuw was het een kerk. Daarna werd de Sint Sophia door Mehmet II uitgeroepen tot een moskee en werden er vier minaretten omheen gebouwd. Omdat in een moskee geen beeltenissen zijn toegestaan, werden alle mozaïeken en fresco’s waar een beeltenis uit sprak overgepleisterd of overgeschilderd. Het is nog goed te zien. Niet alles is goed te restaureren omdat je dan te veel kapot zou maken. Door de vele invloeden is het een nogal eclectisch geheel.
In 1935 werd het gebouw als museum bestempeld en dat is het nog steeds, hoewel er de laatste jaren stemmen opgaan om er weer een museum van te maken. Daar is veel weerstand tegen. Betul zei: “Laten ze er weer een kerk van maken. Dan hoor je het gezang van de moskee en de kerk naast en bij elkaar. Dat is pas het toppunt van vredelievendheid.”
In het midden van de 6e eeuw stortte de centrale koepel van de Sint Sophia in, waarschijnlijk als gevolg van een aardbeving het jaar daarvoor. De koepel werd herbouwd maar kleiner dan daarvoor, hij meet nu 33m doorsnede.
|
Als je binnenkomt, kun je door de enorme keizerlijke poort wandelen en zie je hoog aan de wanden zes medaillons. Rechts is de zijde van Allah en links die van Mohammed. Er mogen geen beeltenissen in een moskee dus is Allah op het rechter medaillon kalligrafisch uitgebeeld. Zo ook Mohammed en de vier rechtsgeleerden. De medaillons zijn in de kerk gemaakt want ze zijn te groot om de door de grootste keizerlijke poort te passen. |
De keizerlijke poort |
|
Tussen de medaillons van Allah en Mohammed is een gerestaureerde beeltenis van de maagd Maria met Jezus Christus op schoot.
|
|
De medaillons, rechtsboven Allah en linksboven Mohamed |
De afbeelding van Maria met Jezus staat ertussen |
Dit alles net boven een van de zijkoepels van de kerk. Deze koepel is gericht op Jeruzalem. In deze koepel zie je een rechthoek en een boog met veel groen er boven. Deze rechthoek is gericht op Mekka zodat de gelovigen wisten naar welke kant ze moesten bidden. Hij staat iets uit het lood om vooral het verschil aan te geven tussen het christelijke Jeruzalem en het islamitische Mekka. Naast de koepel is een preekstoel gebouwd voor de imam. Iets daarvoor zie je een ruimte waar de muezzin de gelovigen opriep tot gebed, iets dat tegenwoordig via de microfoon gebeurt en overal, ook buiten, te horen is.
|
|
De zijkoepel met de poort naar Mekka gericht |
Hier zie je de preekstoel van de imam beter |
In de hoeken van de centrale koepel zie je vier serafijnen. Serafijnen werden geacht de troon van god te dragen in de hemel. Het symboliseert dan ook het dragen van de koepel. Eén serafijn is in de oorspronkelijke vorm gerestaureerd en je ziet dan ook haar gezicht dat in 2009 gerestaureerd werd. De andere zijn bedekt gebleven zodat men het verschil kan zien hoe het eerst was en later werd.
|
|
De gerestaureerde serafijn |
De overgeschilderde serafijn |
In de kerk is ook een pleintje, het Omphalion, waar de keizerlijke kroningsceremonie plaatsvond in de Romeinse periode. De keizer nam plaats in het midden van de grote cirkel. Bovenin is nog een privé gebedsplaats gebouwd voor de sultan. Die kwam op vrijdag met het volk bidden.
|
|
Het Omphalion |
Privé gebedssuite van de sultan links van de zijkoepel |
Boven zagen we nog wat mooie fresco’s en mozaïeken. Twee daarvan waren eigenlijk een soort advertenties. Je zag rijke mensen zitten waarvan een met een geldzak. Ze dragen ook een halo, hoewel ze niet heilig zijn. Het ging erom te benadrukken dat je vooral geld voor de kerk moest geven. |
|
|
De “advertentie” met de zogenaamde heiligen |
Tenslotte bezochten we na de lunch nog de Grand Bazaar met zijn 21 ingangen en bijna 3500 winkels. De bazaar is ook al hel oud. De hoofdingang stamt uit 1461. In de bazaar worden vooral luxe dingen verkocht van een goede kwaliteit. Het arme volk winkelt daarbuiten voor de goedkope slechte namaak. |
|
|
De ingang uit 1461 |
|
|
Een stel winkels in de bazaar |
Specerijen keurig opgehoopt |
Ik ontdekte nog een spinnerijtje waar een man met archaïsche machines aan het werk was. Alles werd aangedreven met riemen vanaf één elektromotor |
|
|
De oude man zit rustig zijn werk te doen |
|
|
Het goudgaren wordt op klossen gewonden |
1 elektromotor met een stel aandrijfriemen |
Betul heeft ons met een omhelzing afgeleverd bij de boot, het diner en de show in het theater zijn ook al achter de rug. De lichtjes van Istanbul zijn vervaagd en het is bedtijd. We hebben twee dagen op zee voor de boeg en dan wacht ons Napels. We gaan niets bezichtigen, gewoon lekker de stad in. Wellicht maken we nog wat mee.
|
|
|
Het Colosseum |
|
De Sint Pieters kerk |
|
|
|
Het Victor Emanuel II monument aan het Piazza Venezia |
|
De Trevi fontein stond helaas in de steigers |
De dag daarna hebben we nog tijd om Rome in te gaan maar eerst een paar dagen relaxen op de boot en naar Napoli en Rome. Daar stappen we in een hop on hop off bus om wat rond te rijden en te fotograferen. We hadden natuurlijk veel meer gefotografeerd maar deze impressie voldoet.
Het was weer leuk. Nu op naar San Francisco, Alaska en Vancouver.
|
